Eski Hükümet Konağı (Kent Tarihi Müzesi) Bulunduğu yer Safranbolu’da Kale olarak bilinmektedir 1904 yılında Kastamonu Valisi Enis Paşa tarafından yaptırılmış, iki katlı görkemli bir taş yapıdır. 1976 yılında yanmıştır. Kültür Bakanlığınca Kent Tarihi Müzesi olarak kullanılmak üzere restoresi yapılmış ve geziye açıktır.
Saat Kulesi Kale üzerinde bulunan saat kulesi, Padişah III. Selim’in Safranbolu’lu Sadrazamı İzzet Mehmet Paşa tarafından 1797 yılında yaptırılmıştır.Kare planlıdır, saat zembereksizdir. Yapı restore edilmiş olup, geziye açıktır.
Cephane Binası ve Eski Cezaevi Kale üzerinde bulunan Cephane binası ve cephanelik Sultan 2.Abdülhamit tarafından 1890 ve 1906 yıllarında yaptırılmıştır.
Hıdırlık Tepesi Türklerin Safranbolu’ya geldikleri vakit konuşlandığı yerdir ve açık namazgah şeklindedir. Yağmur duası ile Hıdırellez kutlamaları burada yapılır. Üzerinde Köstendil Kaymakamı Hasan Paşa’nın Türbesi (1845), iki namazgah, Hızır (Hıdır) Paşa’nın makamı /mezarı ile Kurtuluş Savaşı kahramanlarından Dr. Ali Yaver Ataman’ın (1955) anıt mezarı bulunmaktadır. Tepeye iki noktadan giriş ve çıkış vardır.
Cinci Hanı ve Hamamı Her iki görkemli yapı Padişah I. İbrahim zamanında Kazasker olan Safranbolu’lu Cinci Hoca tarafından 1645 yılında yaptırılmıştır Cinci Hanı 2 katlı 63 odalı olup, Otel, restaurant, cafe ,bar olarak hizmete açıktır. Cinci hamamı(yeni hamam) kadın ve erkeklere ait iki bölümden oluşmuştur. Halen çalışır durumdadır.
Yemeniciler Arastası Köprülü Mehmet Paşa Camisine bitişik 48 ahşap dükkandan oluşan ve “yemeni” denilen ayakkabının yapıldığı eski Lonca Çarşısıdır. Restore edilen çarşı turistik amaçlı kullanılmaktadır. Çarşıdaki Ahmet Demirezen Yemenicilik Müzesi hafta sonlarında geziye açıktır.
Demirciler Çarşısı İzzet Mehmet Paşa Camisi karşısı altından geçen Akçasu deresinin iki yakasına kurulan çarşı sıcak ve soğuk demircilik el sanatlarının üretildiği yaşayan tek lonca çarşısıdır.Bakırcı ve kalaycı esnaf da bu çarşı içersinde çalışmaktadır.
Eski Cami:Bu cami Bizanslılar devrinde yapılmış ve kentin Türkler tarafından fethine kadar da kilise olarak kullanılmıştır. Safranbolu’da kiliseden camiye çevrilen iki yapıdan biridir. Bu cami, Cami Kebir Mahallesi’ndedir. Moloz taştan harçla yapılmıştır. Kare planlı olup mihrabı, minberi, minaresi ve çatısı ahşaptır. Kadınlar mahfili yine ahşap direkler üzerine oturtulmuştur. Namaz kılınan bölümün yüz ölçümü 17,5 x 17,5 m’dir.
Köprülü Mehmet Paşa Cami: Yöre halkının İstanbul ve Osmanlı Sarayı ile yakın ilişkileri olduğundan, Sadrazam olmadan önce Köprülü Mehmet Paşa bir dönem Safranbolu’da ikamete tabi tutulmuş, sonrasında bir cami yaptırmış ve bu cami 1661 yılında ibadete açılmıştır. Çarşıdan, büyük kemerli bir kapıdan avlusuna girilmektedir. Ayrıca Arasta’ya açılan bir diğer kapısı vardır. Camide, özellikle içeride, daha geç bir devrin ürünü olan kalem işleri, mahfil kısmı belirgin noktalardır. Köşe sütunlarıyla belirlenen boyalı mihrabı, ahşap geometrik motiflerle şekillenen minberiyle, bu yapıda yer yer çözüme ulaşmamış kısımlar bulunmaktadır. Cami tümüyle XVII. yüzyılın özelliklerini belirgin bir şekilde ortaya koymaktadır. Vakıflar Genel Müdürlüğü’nce 1970 ve 1990’lı yıllarda iki kez restore edilmiştir. Avlusunda şadırvan, güneş saati ile kütüphane ve muvakkithane olarak müştereken yapılmış bina bulunmaktadır.
İzzet Mehmet Paşa Cami: Padişah III. Selim zamanında ve 1794-1798 yılları arasında Sadrazamlığa yükselen Safranbolulu İzzet Mehmet Paşa da 1796 tarihinde Çarşı içinde bir cami yaptırmıştır. Bu cami İstanbul’daki Nuru Osmaniye Camisi’nin adeta küçük bir modelini oluşturur. Tamamen kesme taştan yapılmış olan cami, Fevkani Camiler grubu içinde düşünülebilecek özellikler taşır. 1902-1903-1990 ve 2008 yıllarında onarım gören caminin külliyesi içinde kütüphane, abdesthane, iki çeşme ve vakıf dükkanları yer alır. Cami ve avlusu altından geçen Akçasu deresi üzerine yapılan kemerler üzerine oturmaktadır. Anılan galeri şeklindeki tüneller görülmeye değer özelliktedir.
Ulu Cami (Aya Stefanos Klisesi): Safranbolu’nun Kıranköy semtinde Rumlardan kalan ve 1956 yılında camiye çevrilmiş bulunan eski kilise, kentin en önemli mimari eserlerinden biri olarak göze çarpmaktadır. Ulu Cami, kiliseden camiye çevrilmiş gerçek bir sanat eseri olup birçok tamirat geçirmiş olan yapı, 2014 yılı itibariyle de restorasyon çalışmaları sürdürülmektedir. Rumlar zamanında 1872 yılında kilise olarak yapılan bu yapının adı Aya Stefanos’dur.
Kazdağlıoğlu Cami: Bu cami, Çarşı meydanında, Safranbolu’nun ileri gelenlerinden adı “Kazdağlıoğlu” olarak da bilinen Mehmet Ağa tarafından yaptırılmıştır. Cami, bulunduğu meydana ismini vermiştir. Yapı, emsallerinden farklı olarak taş ve tuğladan yapılmıştır (Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı Safranbolu Turizm Danışma Bürosu, 2014). Giriş kapısı üzerindeki yazıtta da caminin 1778 tarihinde Borlu Ayanı, Hacı Halil Mahallesi'nden, Kazdağlıoğlu Mehmet Ağa tarafından yaptırıldığı belirtilmektedir. Taş ve tuğladan, tek kubbeli olarak yapılmış bu yapıda da tromplardan kasnağa, oradan kubbeye geçilmektedir
Hidayetullah Cami: İzzet Paşa Mahallesi’ndeki İzzet Paşa Cami’nin yanında bulunan bu caminin kapısı üzerindeki kitabeden 1719 yılında Hidayet Ağa tarafından yaptırıldığı ve 1874 yılında Hacı Süleyman Efendi tarafından tamir ettirildiği anlaşılmaktadır. Yapı ayrıca 1950 yılında bir onarım görmüştür. Camiye halk arasında Dişçi Cami de denilmektedir. Molozlu taş duvarları ve kareye yakın kesiti bulunan caminin örtüsü ahşap olup yarım kalmış bir minaresi vardır. Geometrik motiflerle süslü minberi ve ahşap direkler üstündeki kadınlar mahfili ilgi çekicidir.
Taş Minare Cami: Taş Minare Cami Hüseyin Çelebi Mahallesi Taş Minare Sokak’ta bulunmaktadır. Beden duvarları moloz taştan kare planlı ve ahşap örtülüdür. Taştan tek şerefeli minaresi bulunan caminin minberi yalın ve ahşaptır.
Dağdelen Cami: Dağdelen Cami Akçasu Mahallesi’ndedir. Giriş kapısının üzerindeki kitabeden 1767 yılında Hacı Mehmet Efendi tarafından yaptırıldığı anlaşılmaktadır. Cami moloz taştan tek kubbeli bir yapıdır. Troplardan sekiz kasnağa, oradan kubbeye geçilmektedir. Üstte diğer yapılarda olduğu gibi kiremit örtü bulunmaktadır. Son cemaat yeri beş bölümlüdür. Örtü elemanı olarak girişte kubbe, diğer bölümlerde ise aynalı tonoz kullanılmıştır. Sağda tek şerefeli minaresi yer alır. Caminin yalın mihrabı, minberi, bir de kadınlar mahfili bulunmaktadır.
Lütfiye/ Kaçak Cami: Akçasu çayı üzerinde, bir kemer üzerine oturtulmuş olan bu cami 1879 yılında Hacı Hüseyin Hüsnü tarafından yaptırılmıştır. Moloz taşlardan dikdörtgen planlı olarak yapılmış olan caminin dış görüntüsü sadedir.
Eski Belediye Binası Çarşı’da bulunan bina 1922 yılında Refik Güler Efendi tarafından yaptırılmıştır.
Eski Hastane Kastamonu Valisi Abdurrahman Paşa tarafından 1890 yılında yaptırılmış bir taş yapıdır. Şu anda Fethi Toker Güzel Sanatlar Tasarım Fakültesi olarak hizmete açıktır.
Eski Ortaokul Bağlar, Köyiçi’ nde bulunan ve Kız Meslek Lisesi olarak kullanılan bu bina Sultan V. Mehmet tarafından 1915 yılında yaptırılmıştır.
Eski Tabakhane Çarşının alt ucunda Akçasu ve Gümüş deresinin birleştiği alandaki eski tabakhane bugün sadece ismiyle mevcuttur. Tabakhane mescidi ile yıkık durumdaki tabakhane binası, korunmuş bir iki atölye tabakhanenin son tanıklarındandır.
İncekaya Su Kemeri Sadrazam İzzet Mehmet Paşa metre uzunluğunda, 6 kemerli görkemli bir yapıdır. Su kaynağından ilçeye su getirilmesine yarayan kemer 110-220 cm genişliktedir. Altındaki Tokatlı Deresi de kanyon gezisi için ideal tarafından yaptırılan eser, ilçe merkezine 7,5 km uzaklıktadır. İncekaya Köyü’ndeki su kemeri 116 bir parkurdur. Restore edilen İncekaya Su Kemeri’nin alt tarafına çeşitli etkinlikler için sahne ve oturma yerleri yapılmıştır.
Türbeler
Hasan Paşa Türbesi
Hacı Emin Efendi Türbesi
Şeyh Mustafa Efendi Türbesi
Çeşmeler
Safranbolu’da 100’ün üzerinde çeşme bulunmaktadır. Bunlardan bazıları :
Kileci Çeşmesi
Hamidiye Çeşmesi
Şükrü Efendi Çeşmesi
Fatma Hanım Çeşmesi